H.Merkezi:Endonezya’daki palmiye yağı plantasyonları üzerine yapılan araştırmalar, işçilerin ve ailelerinin yasa dışı olarak düşük ücret aldığını, tehlikeli zirai ilaçlara maruz kaldığını ve rutin istismarlarla yüz yüze geldiğini ortaya koyuyor. Böylece ABD gıda ve içecek devi PepsiCo dünyaca ünlü ürünleri Quaker Chewy Granola Bar, Cheetos ve Lays patates cipsini üretebiliyor.
İŞÇİLERLE ULUSLARARASI DAYANIŞMA
1.4 milyon üyeli, çok sektörlü birlik olan ABD merkezli Teamsters Uluslararası Kardeşlik sendikası, Uluslararası Gıda İşçileri Sendikası ile birlikte PepsiCo’nun Endonezya’daki büyük ortağı Indofood’un işlettiği plantasyonlardaki yaygın işçi ve insan hakları ihlaline karşı harekete geçti.
Endonezya sendikası OPPUK’un Direktörü Herwin Nasution, “ABD’deki işçiler ile Endonezya’daki plantasyonlar arasındaki dayanışma çok önemli, çünkü Indofood’un çalışma koşullarını iyileştirmek için PepsiCo’ya baskı yapmamız gerek, bunun için de desteğe ihtiyacımız var” diyor. PepsiCo’nun Yönetim Kurulu Üyesi ve CEO’su Indra Naoyi’ye mektup gönderme kararı alan Teamsters, ABD’deki Pepsi içecek, Frito Lay ve Quaker üretim tesislerinde çalışan yaklaşık 20 bin PepsiCo işçisini temsil ediyor.
Teamsters Küresel Stratejiler Direktörü Timothy Beaty anlatıyor: “Üyelerimiz Endonezya’daki palmiye işçileri hakkındaki hikayeyi; çocuk işçiliğini, yasa dışı çalışmayı, düşük ücretleri ve tehlikeli zirai ilaçların varlığını dinlediklerinde, yaşananları anlıyorlar.
İşçilerin sömürüsü yanlış. Tüm çalışanların birlik kurma ve itibar görme hakları olmalıdır.” diyor Beaty
HAK İHLALİ RUTİNLEŞTİ
Yağmur Ormanları Eylem Ağı (RAN), Uluslararası Çalışma Hakları Forumu (ILRF) ve yerel kitle örgütleri ile birliklerin hazırladığı son raporlarda, takım adalar boyunca plantasyonlarda çalışma koşullarının giderek daha da korkunçlaştığının resmi çiziliyor. RAN’a göre Endonezya’daki PepsiCo’ya bağlı çeşitli plantasyonlarda işçi hakları rutin olarak ihlal ediliyor. RAN Ulusal Organizatörü Pearl Robinson, “PepsiCo, palmiye yağı plantasyonlarında işçileri suistimal eden, onları adil ödemelerden ve haklardan mahrum eden, toksik kimyasallara maruz bırakan, çocuklarını ve eşlerini işe zorla getirten şirketlerden palmiye yağı tedarik ettiği için körü oynamaktadır.” diyor ve ekliyor: “PepsiCo daha iyisini yapabilir ve yapmalıdır.”
SAĞLIKLI YAĞDAN FRENKEŞTAYN’A
Son yüzyılın başından bu yana palmiye yağı hızla dünyanın en popüler tüketim ürünlerinden biri haline geldi. Buna kısmen Avrupa Birliği enerji politikaları tarafından yönlendirilen biyoyakıtlardaki patlama yol açtı, ancak son zamanlarda gelişmekte olan ülkelerdeki ve ABD’deki işlenmiş gıdalara olan talebin artması da palmiye yağının yaygın bir şekilde kullanılmasına katkıda bulundu.
Palmiye yağı, sağlıksız ve giderek birçok yerde yasaklanan doymuş yağlar için ucuz bir yedek olarak kullanılıyor. Ancak ekimi Endonezya’da büyük çapta ormansızlaşmaya, işçilerin sömürülmesine ve yerel halkın arazilerinin gasbedilmesine yol açıyor.
ENDONEZYA EN BÜYÜK ÜRETİCİ
Bugün Endonezya, dünyanın en büyük palmiye yağı üreticisi ve ihracatçısı. Çevre haberleri sitesi Mongabay’a göre, bütün ürün sadece bir grup Endonezyalı milyarderin oluyor.
Yılda 30 milyon varil ham palmiye yağı üreten yaklaşık 10 milyon hektarlık yağ palmiyelerinin ekimi yapılıyor.
Palmiye yağı endüstrisi hükümet için önemli bir gelir kaynağı ve PT Astra Argo Lestari, Endonezya PT Bakrie ve Singapur merkezli Musim Mas ve Wilmar International gibi birkaç büyük holding tarafından kontrol edilmektedir.
Sözde “palmiye yağı sorunu” ile ilgili birçok küresel şirketin içinde PepsiCo, Endonezya’nın en büyük işlenmiş yiyecek ve içecek şirketi Indofood ile olan ortaklığı nedeniyle özellikle önemli bir rol oynamaktadır
OPPUK, RAN ve ILRF; Indofood’un Sumatra plantasyonlarını 2015’te araştırarak, her biri için ciddi hak ihlalleri tespit etti. Buna işçilerin geçici, güvencesiz bir şekilde çalıştırılması, düşük ücretler, çocuk işçiliği, yeterli sağlık ve güvenlik korumasının olmaması ve bağımsız sendikalara üye olma teşebbüsünde bulunan işçilerin korkutulması da dahil.
Nasution, bir uluslararası emek ve insan hakları koalisyonu tarafından 2015 yılında yayımlanan kılavuza atıfta bulunarak “PepsiCo Indofood’u kendi işçilerinin haklarını, öncelikle politikalarını ve uygulamalarını serbest ve adil çalışma ilkelerine uyumlu hale getirmesini istemek zorundadır” diyor ve ekliyor: “PepsiCo, ilerleme kaydedilmezse Indofood ile olan anlaşmalarını iptal etmelidir.”
Kısaltarak çeviren: Mesrure Kulya
(Orjinal başlık: Küresel sendikalar ve STK’lar PepsiCo palmiye yağı işçilerinin hak mücadelesini destekliyor)
